Wesz głowowa (Pediculus humanus capitis) zarówno w Polsce jak i w Europie jest najbardziej rozpowszechnionym rodzajem wszy. Rzadziej spotykana w naszych obszarach geograficznych jest wesz łonowa lub odzieżowa.
To mały, bezskrzydły owad, wbrew stereotypom nie potrafi latać. Ma owalne, wydłużone, spłaszczone grzbietowo-brzusznie ciało, kształtem przypominające ziarno sezamu. Na tułowiu i odwłoku wszy mają zlokalizowane przetchlinki (7 par) prowadzące do narządów oddechowych – systemu rozgałęziających się rurek – tchawek.
Jedynym sposobem na zarażenie się wszawicą jest kontakt z osobą, która ma wszy, rzadziej z przedmiotami osobistego użytku, ponieważ wszy przenoszone są przez bezpośredni kontakt włosów. Poza skórą głowy (żywiciela) są w stanie przeżyć do 2 dni. Bez pożywienia dłużej poradzą sobie jaja wszy (gnidy) –przetrwają aż do dwóch tygodni. Natomiast one nie są w stanie samodzielnie się poruszać.
Dorosłe osobniki wszy głowowej mają od 2 do 3mm wielkości, wyposażone są w 6 chwytnych odnóży zakończonych pazurkami, za pomocą których zdolne są do mocnego uchwytu włosa i przemieszczania się. Te pazurki nie pozwalają im na swobodne poruszanie po innych powierzchniach. Poza człowiekiem wszy są praktycznie bezbronne – słabo widzą, a posługują się głównie węchem, który ma zasięg tylko kilku centymetrów. Wszy tak jak komary posiadają kłująco-ssący narząd gębowy, który umożliwia im odżywianie się ludzką krwią.